การบันทึกปริมาณที่มีค่ามากหรือน้อย

7. การบันทึกปริมาณที่มีค่ามากหรือน้อย

ผลที่ได้จากการวัดปริมาณทางวิทยาศาสตร์ บางครั้งมีค่ามากกว่าหรือน้อยกว่า 1 มากๆทำให้เกิดความยุ่งยากในการนำไปใช้งาน ดังนั้น การบันทึกปริมาณดังกล่าว เพื่อให้เกิดความสะดวกในการนำไปใช้สามารถทำได้ 2 วิธี คือ


 7.1 เขียนให้อยู่ในรูปของจำนวนเต็มหนึ่งตำแหน่ง ตามด้วยเลขทศนิยม แล้วคูณด้วยเลขสิบยกกำลังบวกหรือลบ ดังนี้



ตัวอย่าง จงเขียนปริมาณต่อไปนี้ในรูปเลขยกกำลัง
ก. 360,000,000 เมตร ข. 6,539,000 กิโลเมตร

ค. 0.00048 กิโลกรัม ง. 0.00127 วินาที

วิธีทำ ก. 360,000,000 เมตร = 360,000,000
                                             = 3.6x10⁸ เมตร
           ข. 6,539,000 กิโลเมตร = 7,539,000
                                                = 6.5x10⁶ กิโลเมตร
           ค. 0.00038 กิโลกรัม = 0.00038
                                            = 3.8x10 ^{– 4} กิโลกรัม
           ง. 0.00117 วินาที = 0.00117
                                       = 1.17x10^{- 5} วินาที

7.2 เขียนโดยใช้คำ “อุปสรรค ( prefix)”
คำอุปสรรค คือ คำที่ใช้เติมหน้าหน่วย SI เพื่อทำให้หน่วย SI ใหญ่ขึ้นหรือเล็กลง ดังแสดงในตาราง

คำอุปสรรค	สัญลักษณ์	ตัวพหุคูณ	คำอุปสรรค	สัญลักษณ์	ตัวพหุคูณ
เทอรา	T	10 12	พิโค	P	10 -12
จิกะ	G	10 9	นาโน	n	10 - 9
เมกะ	M	10 6	ไมโคร	m	10 – 6
กิโล	k	10 3	มิลลิ	m	10 – 3
เฮกโต	h	10 2	เซนติ	c	10 – 2
เดคา	da	10	เดซิ	d	10 - 1

ตัวอย่าง จงเขียนปริมาณต่อไปนี้ โดยใช้คำอุปสรรค
ก. ความยาว 12 กิโลเมตร ให้มีหน่วยเป็น เมตร
ข. มวล 0.00035 เมกะกรัม ให้มีหน่วยเป็น มิลลิกรัม
วิธีทำ

ก. เปลี่ยน กิโล เป็น เมตร	ข. เปลี่ยน เมกะ เป็น กิโล เป็น กรัม เป็น มิลลิ
= 12 x 10 3	= 0.00035 x 10 3 x 10 3 x 10 3
= 1.2 x 10 4 เมตร	= 0.00035 x 10 9
	= ( 3.5 x 10 – 4 ) x 10 9
	= 3.5 x 10 5 มิลลิกรัม